BARTNICY SUDETÓW

Tło historyczne, mentorzy

10 lat temu Nadleśnictwo Augustów podjęło heroiczny krok w stronę odtworzenia bartnictwa w Polsce, a jak się okazało również w Europie. W konsekwencji otrzymaliśmy po dekadzie zmagań sporo bartniczych śladów w postaci pierwszych żywych barci i kłód bartnych, odtworzonych narzędzi którymi onegdaj posługiwano się do ich wytwarzania, leziw, kół bartnych itd. Niestety nie przetrwał przekaz dotyczący istoty bartnictwa czyli hodowli pszczół w barciach i kłodach bartnych umieszczanych w lesie. Ponieważ jedynym żywym przekazem dotyczącym hodowli dysponują Baszkirowie – uczestnicy projektu pojechali tam, zebrali potrzebne informacje i w ten sposób mamy dzisiaj wiedzę, którą możemy używać do dalszego odtwarzania metod bartniczych w Polsce, ale również ich doskonalenia. Z jednej strony można mówić o faktycznych różnicach pomiędzy bartnikami środkowo europejskimi a Baszkirami, natomiast przekazów jest tak mało, że faktycznie trudno dokładnie zdefiniować istotne różnice -  z pewnością widoczne są jeśli chodzi o metodę wchodzenia na drzewa bartne, a wreszcie o podejście do wielkości (pojemności) barci. Natomiast z drugiej strony wiemy z całą pewnością, że różnice występowały wewnątrz samych bractw bartnych odnoszące się do metod prowadzenia „pasiek” bartnych wynikające z upodobań bartników, ich umiejętności, zdolności i wnikliwości, ale przede wszystkim drzewostanu, jakim dysponowali, bazy pożytkowej i parametrów klimatycznych regionu.

Dnia 8 lipca 2015 roku przez teren Nadleśnictwa Międzylesie przeszła trąba powietrzna (zjawisko określane jako ,,Downburst’’), w wyniku której uszkodzonych zostało blisko 500 ha drzewostanów. Do dzisiaj pozyskano już prawie 250 tys. m3 złomów i wywrotów. Przez okres ostatnich dwóch lat koncentrujemy wszelkie siły oraz środki zarówno te ludzkie jak i finansowe w celu usunięcia skutków klęski. Na odnowienie powstałych powierzchni zrębowych mamy 5 lat od momentu ich powstania. Tej jesieni i przyszłej wiosny planujemy odnowić prawie 200 ha powierzchni otwartych. Ustalając skład gatunkowy powstających upraw zaplanowaliśmy dodatkowo domieszki biocenotyczne m.in. grusze, jabłonie, jarzęby, czereśnie, które kwitnąc stanowić będą cenny pożytek dla zapylaczy. Obecność w lesie Apis M. M. poprawi zapylanie roślinności leśnej oraz wzmocni jego bioróżnorodność co niewątpliwie wspomoże trudny proces odtwarzania zniszczonego lasu na terenach objętych klęską. Projekt Bartnicy Sudetów obok samoistnego programu na rzecz ochrony i ratowania pszczół, ma swoje znaczące miejsce na polu poprawy i wzbogacenia warunków flory i fauny w drzewostanach.